Kurt Cobain

Kurt Cobain đã nghe theo tiếng gọi vang vọng của các bậc tiền bối, để gia nhập Forever 27 Club. Chẳng còn anh ở đây để nghe anh kể về lý do làm sao mà cái tên Nirvana ra đời.

He followed the resounding call of previous artists to join Forever 27 Club. He is no longer here to listen to his story about how the name Nirvana was born.

Người phát ngôn của Gen X, dù rằng anh cũng chẳng khoái danh xưng này cho lắm, con người tài năng bạc mệnh.

Spokesman of generation X, even though he doesn’t like this title very much, a talented and ill-fated person.

Tôi còn nhớ khi lần đầu tiên được nghe đĩa nhạc của Nirvana, tôi đã vô cùng phấn khích. Ông anh tôi, bằng một cách nào đó, đã chép hết được mấy album của band từ một cửa hàng băng đĩa CD lậu và bật nó lên trên con máy tính để bàn tậm tịt. Khỏi phải nói, cái âm thanh phát ra từ chiếc loa rè đập liên tục vào tai bọn tôi.

I remember when I first heard Nirvana’s record, I was so excited. My brother, somehow, copied all of the band’s albums from a pirated CD store and played them on his crappy desktop computer. Needless to say, the sound coming from the loudspeaker continuously hit our ears.

Tiếng gào thét đến điên loạn.

The screams were insane.

Sự giận dữ cuồng nộ lan truyền đến những đứa trẻ vốn luôn muốn thoát khỏi vòng tròn an toàn. Cả tôi và người anh của tôi thay phiên nhau sát thương những món đồ xung quanh, mặc kệ cho việc lát nữa sẽ bị ăn một trận đòn thừa sống thiếu chết. Chúng tôi không hiểu nổi, dù chỉ một từ trong lời bài hát. Có hề gì, nghe đã cái nư là được.

The furious anger spread to the children who always wanted to escape the safe circle. Both my brother and I took turns damaging the surrounding items, regardless of the fact that we would soon be beaten to death. We couldn’t understand even a single word of the lyrics. It doesn’t matter, just listen to it.

♪

Hello, hello, hello, how low?
Hello, hello, hello, how low?
Hello, hello, hello, how low?
Hello, hello, hello.

With the lights out, it’s less dangerous,
Here we are now, entertain us.
I feel stupid and contagious.
Here we are now, entertain us.
A mulatto, an albino,
A mosquito, my libido, yeah.
Hey,
Yeah.

♪

Smells Like Teen Spirit – Nirvana

Với tôi, không có ai hát từ “Yeah” hay bằng Kurt.

For me, no one sings the word “Yeah” as well as Kurt.

Sự thiếu thốn về vật chất không thể ngăn cản những đứa trẻ mới lớn tìm đến âm nhạc của Nirvana. Với chúng thì đó là liều thuốc tinh thần cho một thời đại phá tan những định kiến sáo rỗng. Chúng tôi không thích những thứ chúng tôi không thích, và chúng tôi không việc gì phải bận tâm đến nó.

Material deprivation cannot prevent teenage children from finding Nirvana’s music. For them, it is a spiritual medicine for an era that tramples on cliché. We don’t like what we don’t like, and we don’t have to worry about it.

Cảm xúc của Kurt Cobain đã bị “hủy diệt”, từ khi còn rất nhỏ, do cuộc ly hôn của bố mẹ gây ra.

Kurt Cobain’s emotions were “destroyed”, from a very young age, by his parents’ divorce.

Kurt bỏ học, bỏ nhà đi, sống dưới gầm cầu và bắt đầu sử dụng các chất gây nghiện. Đó là cách mà anh giải quyết các vấn đề trong cuộc sống của mình.

Kurt dropped out of school, ran away from home, lived under a bridge and started using drugs. That’s how he solves problems in his life.

Xu hướng tự tử của gia đình cũng ảnh hưởng đến Kurt. Hai người chú trong gia đình anh đã tự tử trước đó. Một người bạn kể lại rằng, Kurt luôn nhắc đến việc tự tử. “Kurt có hình dáng của một kẻ tự sát, anh ấy trông giống như một kẻ tự sát, anh ấy bước đi như một kẻ tự sát.”

The family’s suicidal tendencies also affected Kurt. Two uncles in his family had committed suicide before. A friend recalled that Kurt always mentioned suicide. “Kurt was the shape of suicide, he looks like suicide, he walks like suicide.”

Nhưng một gã nhìn bề ngoài có vẻ yếu ớt và mảnh khảnh lại có thể mang tới cho thế giới cái thứ âm nhạc độc nhất vô nhị đầy sự thịnh nộ của mình.

But a guy who looks weak and slender can bring his unique music full of rage to the world.

Tôi gọi đây là nghệ thuật của nỗi đau.

I call this the art of pain.

“Next, ladies and gentlemen, we have three fine young men from Seattle.
They’re coming. Hold on, they’re coming.
They’re thoroughly all right and decent fellows with their hit single In Bloom.
Here they are, Nirvana.”

Âm thanh mà Nirvana chơi khiến tôi khàn cả cổ họng. Thứ tiếng đục ngầu, như vỡ ra hàng trăm mảnh. Tôi cố để học theo vì nghĩ rằng, “ừ thì mấy cái hợp âm này cũng đơn giản thôi mà”. Nhưng cũng giống như bao người khác, tôi và những người bạn cố gắng thế nào cũng không thể chơi được như họ. Sau này tôi mới phát hiện ra, Nirvana chơi ở Drop D. Và hầu hết các band nhạc Grunge nổi tiếng ở Seattle ngày đó cũng chơi Drop D. Chỉ cần vặn cho dây chùng xuống và thế là tiếng guitar khàn đục cứ nhảy múa xung quanh giọng hát của Kurt.

The sound that Nirvana played made my throat hoarse. The sound was muddy, like it was broken into hundreds of pieces. I tried to learn because I thought, “well, these chords are simple”. But like many other people, no matter how hard my friends and I tried, we couldn’t play like them. I later discovered that Nirvana played at Drop D. And most of the famous grunge bands in Seattle at that time also played Drop D. Just turn the strings down and the raspy guitar sounds dance around Kurt’s voice.

Cũng không phải là đến thời điểm đó người ta mới chơi ở Drop D. Nhưng chỉ có mấy gã dở hơi ở Seattle mới dám đánh cả bài mà không vặn dây đàn ở Drop E như bình thường.

It’s not like people didn’t play at Drop D until that time because many bands had already played before that. In fact, occasionally there is a band that is excited to play to add “color” to the song. But only some crazy guy in Seattle dared to play the entire song without tuning the guitar to Drop E as usual.

Thế vẫn là chưa đủ. Làm sao để có một giọng hát như Kurt Cobain đây?

That’s still not enough. How to have a voice like Kurt Cobain?

Tôi gằn giọng. Chẳng hay chút nào. Cứ như con vịt bị ốm vậy. Tôi hát tông cao hơn để giọng mình tự vỡ ra trước những nốt khó. Không ăn thua.

I growled. Not good at all. It’s like a sick duck. I sing a higher tone so that my voice cracks on difficult notes. Not okay.

Hóa ra Kurt hát không đúng kĩ thuật cho lắm.

It turns out that Kurt’s singing technique is not very correct.

Anh dùng âm thanh trào ra trong cổ họng. Và từ sự vụn vỡ trong tâm hồn. Nó phá hủy hệ hô hấp từ từ. Cùng với căn bệnh đau dạ dày của anh. Kurt lại tìm đến heroin để quên đi chứng đau dai dẳng mà sau này khiến cho anh không còn nhìn thấy ánh sáng nữa.

He used the sound that bubbled up in his throat. And from the brokenness in the soul. It destroys the respiratory system slowly. Along with his stomach ache. Kurt turned to heroin again to forget the persistent pain that later caused him to no longer see light.

Ở Nirvana, các thành viên không thân thiết với nhau lắm. Ngoại trừ Kurt Cobain và tay bassist Krist Novoselic quen nhau từ thời cấp ba. Sau này, tay trống kỳ cựu của band, bây giờ là frontman của Foo Fighters, Dave Grohl kể lại rằng, mọi người chỉ thực sự tương tác trong các buổi lưu diễn, họ nhảy múa, hát hò rồi về khách sạn xem TV, rồi lăn ra ngủ. Có thể đó chính là lí do mà Nirvana thay tận tới 7 tay trống trong sự nghiệp ngắn ngủi của band?

In Nirvana, the members are not very close to each other. Except Kurt Cobain and bassist Krist Novoselic have been friends since high school. Later, the band’s veteran drummer, now Foo Fighters frontman, Dave Grohl recalled that people only really interacted during the tours, they danced, sang and then went back to the hotel to watch TV, then fell asleep. Maybe that’s the reason why Nirvana replaced up to 7 drummers in the band’s short career?

Không, đó là do Kurt quá cầu toàn trong việc chơi nhạc. Anh muốn từng thành viên trong band phải chơi đúng theo ý mình. Kurt cần một tay trống nện thật mạnh, để không bị chìm vào khoảng không khi các nhạc cụ khác đang tạo ra những âm thành ồn ào. Chính vì vậy, Kurt hay đứng đằng sau dàn trống của Chad Channing để chỉ dẫn anh ta làm thế nào cho chuẩn. Kurt đã hình dung từ đầu bài hát sẽ chơi như thế nào và các loại nhạc cụ phối hợp với nhau ra sao. Nhưng Chad thì lại gõ không đủ mạnh, và anh này cũng tự ái khi không được chơi trống theo kiểu của mình nên đã chọn quyết định rời band.

No, it’s because Kurt is too much of a perfectionist when it comes to playing music. He wants each member of the band to play according to his own wishes. Kurt needed a drummer who pounded hard, so as not to fade into the void while the other instruments were making other noises. That’s why Kurt often stands behind Chad Channing’s drum set to show him how to do it properly. Kurt had an idea from the beginning of how the song would play and how the instruments would work together. But Chad didn’t tap hard enough, and he was also proud of not being able to play the drums his way, so he decided to leave the band.

Về sau Kurt và Krist đã tuyển mộ được Dave Grohl vào band vì từ trước đó Kurt đã ngưỡng mộ Dave từ lâu. Kurt còn bảo với producer của mình rằng anh đã tuyển được tay trống giỏi nhất thế giới. Và quả là thế thật, Dave nện trống mạnh đến mức mà chưa cần mic đã to hơn người khác nện.

Later, Kurt and Krist recruited Dave Grohl to join the band because Kurt had admired Dave for a long time. Kurt also told his producer that he had recruited the best drummer in the world. And that’s true, Dave pounded the drums so hard that without even needing a mic, he was louder than anyone else’s pounding.

Vẫn như thường lệ, Kurt lại đứng sau lưng dàn trống để chỉ làm sao để chơi một bài hát cho thật đúng ý đồ của mình. Tuy nhiên thì Dave lại thích điều đó vì hai người cùng chung ý tưởng cho những yếu tố âm nhạc của mình. Cả band chơi thực sự hòa hợp.

As usual, Kurt stood behind the drum set to show Dave how to play a song exactly as he intended. However, Dave liked it because the two of them shared the same ideas for their musical elements. The whole band played really harmoniously.

Nirvana chơi power chord.

Nirvana plays power chord.

Chơi hợp âm về cơ bản cần đánh ba nốt (nốt số 1, nốt số 3, nốt số 5) để hoàn thành cả scale 7 nốt. Đàn nhiều dây hơn thì chơi nhiều nốt hơn hoặc ngược lại để tăng giảm nhịp điệu. Trong khi đó, power chord thiếu mất nốt số 3, chỉ còn lại nốt số 1 và nốt số 5. Thường dây giữa có tác dụng để miêu tả âm sắc buồn, vui, hay cái dạng âm “nghe cứ sao sao ấy nhỉ”, cụ thể là cảm xúc khi chuyển ngón. Do vậy, chơi power chord làm âm thanh căng thẳng, “đứng ngồi không yên”. Thường thì trong các band, sẽ có một loại nhạc cụ thêm vào để chơi cái phần thiếu đó, như keyboard hoặc violin.

Playing a chord basically requires playing three notes (note 1, note 3, note 5) to complete the whole scale with 7 notes. The more strings on a guitar, the more notes it plays or vice versa to increase or decrease the rhythm. Meanwhile, the power chord is missing note 3, leaving only note 1 and note 5. Usually the middle string is used to describe sad, happy, or “it just doesn’t feel right” sounds, specifically the feeling when changing fingers. Therefore, playing the power chord makes the sound tense, “restless”. Often in bands, there will be an additional instrument to play the missing part, like a keyboard or violin.

Nhưng mà theo cái tai tôi nghe thì cả Kurt và Krist đều chơi power chord. Vậy âm thanh còn thiếu để hoàn chỉnh một vòng hợp âm đi đâu mất rồi?

But according to my ears, both Kurt and Krist play power chords. So where did the missing sound to complete a chord progression go?

Đó là giọng hát của Kurt. Giọng hát cũng là một loại nhạc cụ.

That’s Kurt’s voice. The voice is also a musical instrument.

Chẳng bao giờ tôi thấy Kurt chơi solo, trừ cái lúc anh khịa Eddie Van Halen vì đã xúc phạm đến người bạn Pat Smear chơi rhythm của anh. Vì Kurt muốn Nirvana chơi như một band nhạc thực thụ. Mọi thứ phải được hòa quyện vào với nhau.

I never saw Kurt play a solo, except when he scolded Eddie Van Halen for insulting his rhythm player Pat Smear. Because Kurt wanted Nirvana to play like a real band. Everything must be blended together.

Kurt Cobain sống không thể thiếu heroin, điều này ảnh hưởng nhiều đến lịch trình của band. Kurt từ chối đi lưu diễn vì nếu ra nước ngoài nhiều thì làm gì có ai cung cấp chất gây nghiện cho anh. Vì thế nên cả band đã thay đổi lịch trình, trình diễn tại MTV Unplugged, và biến đây trở thành một trong những show MTV hay nhất mọi thời đại.

Kurt Cobain couldn’t live without heroin, which greatly affected the band’s schedule. Kurt refused to go on tour because if he went abroad too much, who would supply him with drugs? Therefore, the whole band changed their schedule and performed at MTV Unplugged, making this one of the best MTV shows of all time.

Kurt vẫn thầm lặng, anh mặc một chiếc áo cardigan, ngồi trên cái ghế văn phòng đung đưa theo ánh nến.

Kurt remained silent, wearing a cardigan, sitting in an office chair swaying in the candlelight.

Tôi có thể nhìn thấy ánh mắt đượm buồn ấy. Kurt cô đơn trong khán phòng chật ních người. Anh mơ màng trong thế giới lơ đãng của mình, và bừng tỉnh ở cuối bài hát khi anh gào lên đến lạc cả giọng.

I can see those sad eyes. Kurt was alone in the packed auditorium. He was dreaming in his absent-minded world, and woke up at the end of the song when he screamed until he lost his voice.

Đây cũng là lần cuối khán giả được thấy Kurt Cobain. Thời gian sau đó, Kurt phải tập trung cho việc cai nghiện và chữa bệnh đau dạ dày.

This was also the last time audiences saw Kurt Cobain. After that, Kurt had to focus on detoxification and treating stomach pain.

Nhưng có thứ bệnh của anh mà không ai chữa được. Rối loạn lưỡng cực.

But there is a disease that no one can cure. Bipolar disorder.

Phải uống thuốc an thần thì lại càng đau dạ dày hơn.

Having to take sedatives makes his stomach hurt even more.

Anh có một cuộc hôn nhân mà ban đầu nhìn vào ai cũng thở phào rằng, người đàn ông mỏng manh, dễ vỡ này cuối cùng cũng có những giây phút bình yên. Nhưng không. Kể cả khi có một bé gái xinh xắn thì cuộc sống của Kurt vẫn luôn phải gồng mình lên để chống đỡ sự tự hủy hoại bản thân.

He has a marriage that at first makes everyone feel relieved that this fragile man finally has moments of peace. But not. Even with a beautiful baby girl, Kurt’s life still has to struggle to fend off self-destruction.

Kurt thề là anh ấy không có khẩu súng bên người.

Kurt swears he doesn’t have a gun on him.

Nhưng anh ấy nói dối.

But he lied.

Ngày Kurt ra đi, tôi còn chưa ra đời. Nhưng tôi có thể cảm nhận được rằng, anh tự sát bởi đó là lựa chọn cuối cùng rồi. Thoát khỏi người vợ điên khùng, thoát khỏi cơn đau dai dẳng, thoát khỏi sự rối loạn trong tâm trí.

The day Kurt passed away, I wasn’t even born yet. But I can feel that he committed suicide because it was his last choice. Escape from his crazy wife, escape from the constant pain, escape from the chaos in his mind.

Nhưng di sản mà anh để lại thì không bao giờ có thể biến mất. Anh đấu tranh cho những con người ít có tiếng nói trong xã hội. Anh đối xử bình đẳng với bất kỳ chủng tộc nào. Anh ý thức tầm ảnh hưởng của mình đến thời đại, không chỉ mỗi cho Gen X mà còn cả tôi, hay các bạn, bất cứ thế hệ nào.

But the legacy he left behind can never disappear. He fights for people who have little voice in society. He treats any race equally. He is aware of his influence on the times, not only for Gen X but also for me, or you, any generation.

“Wanting to be someone else is a waste of who you are.”

Kurt Cobain

References: Wikipedia, Emoodzik, articles and Youtube videos about Kurt Cobain.