Sẽ có lúc đôi chân chúng ta trở nên mỏi mệt trên chặng đường dài mang tên cuộc đời. Thời điểm đáng buồn nhất là khi ta nhận ra bản thân thậm chí không biết đang làm gì, cần gì và mong muốn điều gì ở phía trước.
There will be times when our feet become tired on the long journey called life. The saddest moment is when we realize we don’t even know what we’re doing, what we need, and what we want ahead.
Nhưng liệu có phải như vậy không?
But is that so?
Tôi nghĩ là không, bởi vì có đi xa tới đâu, thì vẫn luôn có nhà để trở về.
I think not, because no matter how far you go, you always have a home to return to.
Tôi xa bố mẹ từ khi còn nhỏ. Rất nhỏ. Thời điểm tôi còn là một đứa trẻ sơ sinh, bố phải đi dọc đất nước để thực hiện công việc của mình, mẹ cũng không có nhiều thời gian rảnh để có thể để mắt tới đứa con bé bỏng đang còn bỡ ngỡ với mọi thứ xung quanh. Tôi được gửi ở nhà bác hàng xóm.
I have been away from my parents since I was young. New-born. When I was an infant, my father had to work across the country to do his job, and my mother did not have much free time to keep an eye on her little child who was still unfamiliar with the world. So I was sent to my neighbor’s house.
Vậy là tôi có hai ngôi nhà.
So I have two houses.
Mọi người thường nói rằng con người sẽ không thể nhớ những gì đã trải qua khi còn là những đứa trẻ nhỏ tuổi. Tôi thấy thế cũng đúng. Nhưng có một thứ gọi là cảm giác. Và cảm giác của tôi về căn nhà hàng xóm ấy vẫn nằm trong tiềm thức cho đến bây giờ.
People often say that we won’t be able to remember what we went through when we were young children. I find that to be true. But there is something called feeling. And my feelings about that neighbor’s house are still in my subconscious until now.
Trong suy nghĩ của tôi, ngôi nhà ấy luôn là nơi tôi đã từng thuộc về. Và tôi vẫn còn cảm nhận được sợi dây gắn kết với những người đã nuôi nấng tôi trong một khoảng thời gian không dài nhưng cũng chẳng ngắn.
In my mind, that house is always where I once belonged. And I still feel the bond with the people who raised me for a period of time that was neither long nor short.
Tôi biết ơn quãng đời đã xảy ra dù không chắc mọi thứ đã trôi qua như thế nào.
I’m grateful for the life that happened even though I’m not sure how things went.
Tôi có những bức ảnh để hồi tưởng lại.
I have photos to look back on.
Quãng thời gian tuổi vị thành niên, tôi ngỗ nghịch khủng khiếp. Cái tuổi dở hơi, ẩm ương. Chẳng có loại thuốc nào có thể chữa khói cái tính ngựa chứng của tôi. Ngay cả những trận đòn roi.
During my teenage years, I was terribly disobedient. A crazy, damp age. There is no medicine that can cure my bad temper. Even whippings.
Nếu có thể hình dung được một người con ngoan trò giỏi sẽ như thế nào thì tôi là hoàn toàn ngược lại.
If we can imagine what a good son would be like, I am the complete opposite.
Càng cấm thì lại càng làm. Các cụ bảo cấm có sai.
The more you are banned, the more you do it. The elders have already confirmed it.
Có khi lén lút, có khi lại rất công khai.
Sometimes secretly, sometimes very openly.
Tôi nghịch cát trộn với vữa bê tông đến mức da vàng chuyển thành da xám. Không sao cả, đã có mẹ tôi xin lỗi người ta hộ tôi rồi. Tôi chế pháo nổ làm cho cả xóm không ai ngủ trưa cho nổi. Vẫn ổn, bố tôi xách tai tôi đến từng nhà một bắt phải cúi đầu thành khẩn. Tôi đánh nhau đến gãy tay một thằng trong lớp vì nó dám xúc phạm đến gia đình tôi, và để mẹ phải nói rằng, “Sao tao nuôi mày ăn học mà mày toàn làm khổ bố mẹ thế hả con?”, nhưng cũng chính bố mẹ đứng ra dàn xếp mặc kệ tôi vẫn còn đang cay cú vì sao lại không đánh gãy nốt tay còn lại của thằng đó.
I played with sand mixed with concrete until the yellow skin turned into gray skin. It’s okay, my mother has already apologized for me. I made firecrackers so that no one in the whole neighborhood could take a nap. Still fine, my father took me by the ear to each house and forced me to bow my head sincerely. I fought and broke the arm of a guy in class because he dared to insult my family, and made my mother say, “Why do you always make us suffer so much?”, but it was my parents who made the arrangements, even though I was still bitter about why I didn’t break that guy’s remaining arm.
Tôi làm đủ mọi thứ chuyện nổi loạn, từ hè sang đông, chỉ để chứng tỏ với mọi người rằng tôi khác biệt. Và tôi khiến cho gia đình phải buồn vì mình rất nhiều. Nhưng mà có chuyện gì xảy ra đi nữa, tôi vẫn được bao dung, sự bao dung đến từ những người trong nhà.
I did all kinds of rebellious things, from summer to winter, just to prove to everyone that I was different. And I make my family sad because of me a lot. But no matter what happens, I am still tolerated, the tolerance comes from the people in my family.
Con dù có hư như thế nào thì vẫn là con của bố mẹ.
No matter how bad a child is, he is still his parents’ child.
Tôi thích đi đây đi đó lắm. Niềm vui khi được khám phá mọi nơi đã dần trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết trong tôi.
I love going backpacking. The joy of exploring everywhere has gradually become clearer to me than ever.
Mọi người hay bắt gặp hình ảnh tôi ngồi trên chiếc xe classic, đeo chiếc kính râm và khoác trên người cái áo da nhuốm màu sương gió. Dạo gần đây tôi còn biết được hành trình của mình đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều người khác.
People often see me sitting on a classic motorbike, wearing a weather-stained leather jacket. Recently I also learned that my journey has become an inspiration for many others.
Tôi rất vui vì điều đó.
I am so happy about that.
Tôi hay bật đi bật lại bài hát này trong chặng đường của mình.
I often play this song over and over again during my journey.
Bài hát thôi thúc tôi tiến về phía trước. Niềm hứng khởi để bắt đầu mọi chuyến đi.
The song motivates me to move forward. Excitement to start every trip.
Tôi vừa chạy xe vừa hát theo những giai điệu đồng quê đang nhảy múa trong đầu.
I drove while singing along to country tunes in my head.
♪
Country roads, take me home,
To the place I belong.
West Virginia, mountain mama,
Take me home, country roads.♪
Take Me Home, Country Roads – John Denver
Bài hát này khiến cho tôi có cảm giác tôi đang là một chàng cao bồi tự do, phóng khoáng, có thể đi tới bất cứ đâu nếu muốn.
This song makes me feel like I am a free and liberal cowboy who can go anywhere if he wants.
Thực ra, việc tôi yêu bài hát này đến thế còn vì một lí do nữa. Tôi có một người bạn ở Mỹ tên Curt, quê bác ấy ở Virginia. Khi biết được điều đó, tôi đã luyện hát cả trăm lần để khi gặp có thể hát cho bác ấy nghe. Và bác Curt đã vô cùng thích nó. Bác bảo rằng tôi phải hát cho bác nghe mỗi lần chúng tôi gặp nhau. Không hề gì, tôi có thể hát bài này mãi mãi.
Actually, there’s another reason why I love this song so much. I have a friend in America named Curt, his hometown is Virginia. When I knew that, I practiced singing hundreds of times so that when I met him, I could sing for him. And Uncle Curt absolutely loved it. He told me that I had to sing for him every time we met. It’s okay, I can sing this song forever.
Cái từ “mãi mãi” sau này ám ảnh tôi một thời gian, vì không lâu sau đó, bác Curt qua đời trong cơn đột quỵ.
The word “forever” later haunted me for a while, because not long after that, Uncle Curt passed away from a stroke.
Tôi nhớ điều bác nói với tôi trước đó, “mày có thể đi bất cứ đâu, nhưng khi chết thì hãy chết ở nơi mày sinh ra, tin tao đi vì không có điều gì thiêng liêng hơn thế đâu”. Bác đã được ra đi ở Virginia, nơi bác sinh ra, và mang theo những niềm tin về tâm nguyện của bác.
I remember what he told me before, “you can go anywhere, but when you die, die in the place where you were born, believe me because there is nothing more sacred than that”. He died in Virginia, where he was born, and took with him the beliefs of his wishes.
Nơi chúng ta sinh ra là nhà của chúng ta.
The place where we were born is our home.
Tôi chắc rằng mình sẽ còn đi xa thật xa, khỏi nơi tôi coi là nhà. Đó có thể là mảnh đất nơi tôi sinh ra, thành phố tôi lớn lên, hay đất nước tôi yêu thương. Nhưng tôi có bài hát này ở đây để vỗ về bản thân trong những giây phút yếu lòng. Tôi sẽ trở về nhà.
I’m sure I will go far, far away from the place I consider home. It could be the land where I was born, the city I grew up in, or the country I love. But I have this song here to comfort myself in my moments of weakness. I’ll go back home.
